De aflossingsvrije hypotheek is geliefd en verguisd. Sinds een aantal jaar kun je geen aflossingsvrije hypotheek meer afsluiten als je recht wilt houden op rente-aftrek. Onlangs lanceerde de Nederlandse Vereniging van Banken de campagne ‘Aflossingsblij’ om extra goed te wijzen op de gevaren van een aflossingsvrije hypotheek. Velen zien de aflossingsvrije hypotheek als een groot gevaar. Maar is een aflossingsvrije hypotheek eigenlijk wel zo erg? Tijd voor nuance en praktische tips!
Wist je dat wij zelf een hypotheek hebben die 100% aflossingsvrij is? Deze hypotheek sloten we af in 2008 toen de regels nog een stuk soepeler waren. In de jaren daarna mocht je nog maximaal 50% van de woningwaarde aflossingsvrij lenen en nog later mocht het helemaal niet meer. Tenminste, als je recht wilde blijven houden op hypotheekrente-aftrek.
Een aflossingsvrije hypotheek geeft twee enorme voordelen. Ten eerste de lage maandlasten. Bij een aflossingsvorm zoals annuïtair of lineair betaal je een fors bedrag aan aflossing elke maand. Die aflossing is niet alleen veel geld iedere maand, het is ook een verplichting. En dat brengt me op het andere grote voordeel van een aflossingsvrije hypotheek; het geeft flexibiliteit. Flexibiliteit om tijdelijk minder af te lossen. Omdat je financieel zwaar zit of omdat je je geld wil investeren in een eigen bedrijf of op de beurs bijvoorbeeld.
Met een aflossingsvrije hypotheek moet je je goed realiseren dat je uiteindelijk wel af moet lossen. In principe aan het einde van de looptijd. Hoe je het geld bij elkaar krijgt is jouw pakkie aan, daar bemoeit de bank zich niet mee. Mogelijke opties zijn vrijwillig aflossen op je hypotheek, beleggen, je huis verkopen en wie weet verwacht je een grote schenking of erfenis. Bij dat laatste moet je wel voorzichtig zijn als je het mij vraagt. Je zal niet de eerste zijn die van een koude kermis thuis komt en geen cent ontvangt terwijl je dat wel verwacht had.
Zorg in ieder geval dat je een plan hebt en realiseer je dat het moment komt dat de bank geld wil zien.
In mijn tijd als financieel adviseur sprak ik eens een boze klant. Hij had zich net gerealiseerd dat zijn aflossingsvrije hypotheek nog wel ooit afgelost moet worden. Hij dacht dat dat bij zijn maandbedrag in zat. Boos zei hij: ‘Ik betaal 4% rente, dus na 25 jaar heb ik 100% van mijn hypotheek betaald. En daarna wil de bank nog steeds 100% van mij ontvangen. Dan betaal ik mijn hypotheek twee keer, dat is diefstal!’.
Die meneer had een perfecte rekensom gemaakt. Want op deze manier betaal je inderdaad meer dan twee keer je hypotheekbedrag. Eén keer aan rente en één keer aan aflossing. Ik ben natuurlijk niet bij het afsluiten van deze specifieke hypotheek aanwezig geweest, maar weet wel dat teveel mensen zich focussen op het bedrag dat onderaan de streep staat. De netto maandlasten. En uit dit voorbeeld blijkt maar weer eens hoe belangrijk het is dat je je hypotheek begrijpt.
Maar hoe maak je nou zo’n plan?
Het is belangrijk dat je jezelf goed kent. Als je gedisciplineerd met je financiën om kunt gaan is de aflossingsvrije hypotheek een uitkomst. Ben je dat niet, wees daar eerlijk over naar jezelf en pas je strategie daar op aan.
Plan bijvoorbeeld een automatische maandelijkse overboeking in. Zo boots je een hypotheek na waar je wel op aflost, maar kun je er altijd nog onderuit als je in een lastige situatie komt. Bijvoorbeeld als je je baan verliest. In dat geval is een aflossingsvrije hypotheek een zegen omdat je altijd de mogelijkheid hebt om tijdelijk niet af te lossen. Bij een hypotheek met verplichte aflossing heb je die keuze niet.
Ben je iemand die ook die automatische overboeking om de haverklap zou annuleren? Overweeg dan om afscheid te nemen van je aflossingsvrije hypotheek en deze om te laten zetten naar een annuïtaire hypotheek. Het kost geld om dat om te zetten en je geeft flexibiliteit op. Maar beter dit dan alles uitgeven wat je hebt.
Hoewel een betere tip misschien is om te investeren in een paar uurtjes financiële coaching. Dat kost minder geld dan het omzetten van je hypotheek en brengt je op veel vlakken inzicht, overzicht en motivatie.
Als je wel goed met je financiën omgaat maar gewoon niet zo goed weet hoe je het slim aan kunt pakken voor jezelf geef ik je een paar handvatten:
Ben je van plan om lang in deze woning te blijven wonen dan heb je grofweg twee keuzes; vrijwillig extra aflossen op je hypotheek of beleggen om later een groot bedrag ineens aflossen.
Welke keuze je maakt hangt ook weer van meerdere zaken af. Als je een hoge hypotheekrente betaalt is het interessanter om af te lossen dan bij een lage rente.
Veel mensen vinden beleggen spannend. Maar als je meer dan tien jaar de tijd hebt raad ik je écht aan om je er in te verdiepen. Met goed gespreide beleggingen, bijvoorbeeld in indexfondsen is je risico uiterst beperkt.
Bij beleggen is de verwachting dat je meer rendement maakt dan met aflossen (ik ga er voor het gemak even vanuit dat je geen 8% rente betaalt). Bovendien is beleggen flexibeler. Als je het geld ooit wil gebruiken om een eigen bedrijf te beginnen of een wereldreis te maken, dan kan dat. Geld dat je aflost komt niet zomaar meer uit de woning. Aflossen geeft daarentegen wel zekerheid en duidelijkheid- je weet precies waar je aan toe bent. Een ander voordeel van aflossen is dat je geen vermogensbelasting betaalt en bij beleggen wel als je vermogen boven een bepaalde grens komt. In deze blog lees je daar meer over.
Heb je, net als ik, het plan om nog eens te verhuizen? Dan kan dat een extra reden zijn om je aflossingsvrije hypotheek te koesteren. Omdat je nu een aflossingsvrije hypotheek hebt, heb je ‘oude rechten’. Dat betekent dat je maximaal 50% van de woningwaarde van je nieuwe woning aflossingsvrij mag financieren. Je moet in dat geval wel nu al een aflossingsvrije hypotheek hebben ter grootte van dat bedrag. Dus als je nu 300.000 euro aflossingvrij hebt behoud je dat volledige recht als je nieuwe woning minimaal 600.000 waard is.
Omdat wij naar een flink duurdere woning willen verhuizen vind ik het fijn om mijn aflossingsvrije hypotheek nu zoveel mogelijk te behouden. Dan heb ik bij de nieuwe hypotheek straks maximaal 50% van de waarde van de woning aflossingsvrij ten opzichte van de waarde van de woning. En dat vind ik prima. Als ik eenmaal gesetteld ben in de nieuwe woning en financieel in een rustiger vaarwater terecht ben gekomen maak ik mijn plan opnieuw. Dat kan extra aflossen zijn, maar ook beleggen om later de hypotheek af te lossen.
Als ik nu aflos op mijn hypotheek geef ik een stukje van mijn oude rechten op, want mijn aflossingsvrije hypotheek wordt kleiner en die krijg ik niet meer terug, ook niet in een nieuwe woning.
Wat kun je dan wel doen als je binnen een aantal jaar wil verhuizen?
Als je hypotheekdelen hebt die niet aflossingsvrij zijn kun je daar prima op aflossen. Als je een spaarhypotheek hebt zitten daar wat meer regels aan, neem daarom altijd contact op met je bank als je daar iets mee wil. Een extra storting in het spaardeel is meestal een heel goed idee, maar ook aan fiscale regels gebonden, doe dat dus ook niet zonder overleg!
Heb je geen andere hypotheekdelen dan kom je al snel uit op sparen. En dat is niet heel fijn met de huidige lage rente. Maar als je horizon kort is, enkele jaren bedoel ik hiermee, dan vind ik beleggen geen goed idee. Je loopt het risico dat je inleg fors minder waard wordt en dat wil je niet. Sparen levert financieel weinig op, maar geeft je flexibiliteit en zekerheid.
Voor een iets hogere rente kun je depositosparen overwegen. Dan zet je je geld iets langer vast en krijg je iets meer rente, al houdt het nog steeds niet over.
En crowdfunding kan een optie zijn al je voor een veilige, kortlopende investering kiest. Daar ga ik in mijn volgende blog uitgebreid op in!
Heb jij helder hoe je je hypotheek uiteindelijk gaat aflossen?