Omdat ik een groot voorstander ben van beleggen voor vrijwel iedereen schrijf ik dit verhaal met extra veel plezier. Ik weet uit mijn tijd als vermogensadviseur bij ING dat er veel angst is om te beleggen én dat er veel misverstanden bestaan over de risico’s van beleggen. Ik ga je laten zien dat je ook kunt beleggen met een kleine inleg en dat je het risico gigantisch beperkt als je goed gespreid belegt en een lange horizon hebt. Het zal een serie blogs zijn omdat ik je uitgebreide uitleg wil geven zodat je goed van start kunt gaan. Zie het als een mini-cursus. In dit eerste deel leg ik uit wat beleggen is en wat het verschil is tussen aandelen en obligaties.
Wat is beleggen
Beleggen is een term die op veel verschillende zaken geplakt kan worden. Je kunt bijvoorbeeld beleggen in whiskey, sigaren, kunst en rubberplantages. Dat kan vast een goed idee zijn als je daar heel veel verstand van hebt waar je je voordeel mee kunt doen, maar voor de gemiddelde persoon is dit een no go als je het mij vraagt.
Dan kun je nog beleggen in vastgoed om te verhuren of om op waardestijging te gokken, in cryptovaluta en edelmetalen als goud en zilver. Dit zijn zeker mogelijkheden om in te beleggen, maar niet met het overgrote deel van je vermogen omdat je dan op 1 paard wedt. Later in dit verhaal kom ik uitgebreider terug op het belang van spreiding van je beleggingen.
Crypto’s komen zijdelings aan bod in een volgende blog in deze serie. En beleggen in vastgoed, als je zelf een pand aankoopt, is een heel andere manier van beleggen, daar schrijf ik binnenkort een aparte blog over.
Waar meestal aan gedacht wordt bij beleggen is beleggen op de beurs, en dat is precies waar deze blog over gaat. Al zijn de mogelijkheden om te beleggen op de beurs ook eindeloos. Zo kun je beleggen in turbo’s, sprinters en opties. Dit zijn echt producten voor gevorderde beleggers die zich hier flink in verdiept hebben óf mensen die een wilde gok willen wagen.
Voor nu richt ik me op beleggen in aandelen en obligaties, dat is voor veel mensen al spannend genoeg. En bovendien is beleggen in aandelen en obligaties dé manier om een goed gespreide portefeuille op te bouwen waarbij je het risico beperkt.
Wat zijn obligaties
Als je een obligatie koopt leen je geld uit, een obligatie is dus een soort schuldbewijs.
Doorgaans worden obligaties uitgegeven door landen (staatsobligaties), overheidsinstellingen en ondernemingen (bedrijfsobligaties). En wij als beleggers kunnen dus een obligatie kopen en daarmee geld uitlenen.
Een obligatie wordt voor een bepaalde duur uitgegeven, meestal tussen de 5 en 30 jaar. Jaarlijks wordt de rente (de coupon) uitgekeerd, dit is vrijwel altijd een vooraf vastgesteld percentage. Aan het einde van de looptijd wordt het uitgeleende bedrag weer afgelost.
Je ontvangt dus elk jaar de rente. Het uitgeleende bedrag krijg je aan het einde van de looptijd terug, mits de instelling in de tussentijd niet failliet is gegaan. En daar ligt natuurlijk meteen het risico. Leen je geld uit aan de Nederlandse staat dan is dat risico uiterst beperkt en dan ontvang je dus ook een lage rente. Als je geld uitleent aan risicovol bedrijf X ontvang je waarschijnlijk een hoge rente.
Risico en rendement gaan hand in hand. Is de rente hoger, dan is het risico ook hoger.
Koersen van obligaties
Hieronder beschrijf ik hoe de koersen van obligaties ontstaan. In de praktijk heb je hier als beginnende belegger niet mee te maken omdat je waarschijnlijk geen losse obligaties zal kopen. Obligaties maken waarschijnlijk onderdeel uit van een beleggingsfonds waarin je investeert. Je hoeft het dus niet precies te onthouden, maar ik vind het belangrijk dat je het principe begrijpt. Komt ie:
Veel obligaties zijn beursgenoteerd. Gedurende de looptijd van een obligatie kan deze verhandeld worden. Het verhandelen gaat tegen een bepaalde koers. De koers beweegt zich tegengesteld aan de ontwikkeling van de (spaar)rente. Dus als de spaarrente stijgt dan daalt de obligatiekoers. Want waarom zou je investeren in obligaties als je ook zonder risico kunt sparen? Je neemt alleen het risico om te beleggen in obligaties als je daarmee verwacht een hoger rendement te behalen dan op een spaarrekening. Dus als de spaarrente stijgt zullen beleggers hun obligaties verkopen om hun geld te verhuizen naar een veilige spaarrekening. En daarom daalt de koers van de obligatie.
Andersom kan ook; als de spaarrente daalt, dan zijn er meer geïnteresseerden om je obligatie te kopen omdat ze daarmee een hogere rentevergoeding ontvangen dan op een spaarrekening.
De koersen van obligaties schommelen over het algemeen tussen enkele procenten in de min en enkele procenten in de plus. Richting het einde van de looptijd komt de koers altijd weer uit op het startbedrag, want dat is precies het bedrag dat de eigenaar van de obligatie ontvangt.
Voorbeeld: je koopt een obligatie voor €100 met een looptijd van 10 jaar. Gedurende de looptijd schommelt de koers tussen de €97 en €103. Enkele maanden voor het einde van de looptijd wordt de koers weer €100, want dat is precies het bedrag dat de eigenaar van de obligatie zal ontvangen aan het einde van de looptijd. Het snijdt geen hout om daar meer of minder voor te willen betalen.
De risico’s van obligaties zijn:
- Dat de instelling failliet gaat, dan ben je je inleg kwijt
- Een gedaalde koers, dan is je portefeuille minder waard. Aan het einde van de looptijd komt de koers altijd weer terug bij de koers van de start.
Het voordeel is dat het een redelijk veilige manier van beleggen is. Het nadeel is dat het rendement vrij laag is omdat de spaarrente momenteel laag is.
Tot zover de theorie over obligaties. In een volgend blog van deze serie schrijf ik meer over beleggingsfondsen. Obligaties maken daar vaak onderdeel van uit.
Wat zijn aandelen
Als je een aandeel koopt ben je mede-eigenaar van het betreffende bedrijf. Voor een piepklein percentage, maar toch 🙂 Het geld dat de onderneming met de uitgifte van aandelen ophaalt staat in principe voor onbeperkte tijd tot hun beschikking. Dit is dus anders dan bij obligaties waar meestal een einddatum geldt.
Aandelen worden verhandeld op aandelenbeurzen tegen de koers van dat moment. De prestaties van het bedrijf beïnvloeden de koers van het aandeel en die koers fluctueert over het algemeen veel meer dan bij obligaties.
Daar komt ook direct het hogere risico vandaan. Als je een aandeel koopt op (wat later blijkt) de hoogste koers en vervolgens maakt de koers een duikvlucht naar beneden dan bestaat de kans dat de koers nooit meer hoger wordt. Dus ook als een bedrijf niet failliet gaat kun je veel geld kwijtraken. In tegenstelling tot obligaties is er bij aandelen geen einddatum, dus ook geen garantie dat de koers weer terugkomt op het oorspronkelijke bedrag.
Risico van aandelen
Zoals ik hierboven beschreef is beleggen in aandelen risicovol. Laat je echter niet direct afschrikken door dit risico! Koop je een aandeel van een bedrijf (een individueel aandeel) dan bestaat de kans dat het bedrijf failliet gaat of dat de koers dramatisch daalt en zich niet meer herstelt.
Het belangrijkste instrument om het risico te beperken met beleggen is spreiding. Onthoud dat woord! Spreiding kan gaan over het aantal bedrijven, sectoren en regio’s in je portefeuille. En het gaat ook over het moment van kopen. Leg dus liever 10x €100 in dan 1x €1000.
Hoe meer spreiding, hoe beter. Het kan bijvoorbeeld zijn dat de luchtvaartsector langer last houdt van de coronacrisis dan een andere sector (dit is pure speculatie, als voorbeeld) En het kan ook zijn dat de Europese economie sneller herstelt dan die van Noord-Amerika. Door te spreiden verklein je de risico’s. Als je je inleg goed spreidt is de kans veel kleiner dat je op de lange termijn nog op flink verlies staat. Daarentegen is de kans ook niet zo groot dat je structureel 25% rendement per jaar maakt. Een goed gespreide aandelenportefeuille komt op de lange termijn gemiddeld op 8% per jaar.
Tot zover deel 1 van de minicursus beleggen. Ik ben heel benieuwd of je het goed kunt volgen, of alles duidelijk is en wat je nog meer wil weten. Laat je het me weten? Dat kan ik het reactieveld hieronder of door een mailtje te sturen naar sabine@financequeen.nl
In de volgende blogs over beleggen schrijf ik over actief en passief beleggen en beleggingsfondsen. Ook ga ik dieper in op spreiding, kosten en diverse doelen om in te beleggen met daarbij de looptijden. Tot snel!