Je aanvullende pensioen uit laten keren; deze keuzes heb je

Ik probeer met Financequeen iedereen aan te moedigen naar zijn of haar pensioen te kijken. Als zelfstandig ondernemer ben je helemaal zelf verantwoordelijk, maar ook in loondienst bouw je zelden voldoende pensioen op. Check dus snel hoeveel pensioenopbouw je kunt verwachten en start indien nodig met het opbouwen van aanvullend pensioen. Hoe eerder je daarmee start, hoe minder geld je in hoeft te leggen en hoe goedkoper het dus is. Dit komt door het rente op rente effect.
Als je aanvullend pensioen opgebouwd hebt en op het punt komt om het geld uit te laten keren heb je te maken met een aantal keuzes én regels. In deze blog lees je precies welke keuzes je kunt maken en welke consequenties dat heeft.

Aanvullend pensioen: banksparen en lijfrente

Op 1 januari 2008 werd banksparen geïntroduceerd. Tot een paar jaar geleden kon je banksparen ook afsluiten in combinatie met een hypotheek maar deze mogelijkheid is inmiddels afgeschaft. Nu kun je dus alleen nog banksparen voor je pensioen. De term banksparen is wat verwarrend, je kunt binnen banksparen namelijk zowel voor sparen als beleggen kiezen.
Vóór 2008 kon je alleen aanvullend sparen voor je pensioen bij verzekeraars via, je raadt het al verzekeringen. Dit is een verzekerde lijfrente. Met banksparen werd de bancaire lijfrente geïntroduceerd en kon je dus ook aanvullend pensioen opbouwen via banken en beleggingsinstellingen. Daarmee werd de keuze voor de consument breder en kwam er een alternatief voor de dure lijfrenteverzekering.
Er zijn verschillende termen die gebruikt worden voor in de basis twee producten: verzekerde lijfrente en de bancaire lijfrente. De bancaire lijfrente wordt ook banksparen of pensioenbeleggen genoemd.

Verschil verzekerde en bancaire lijfrente

De verzekerde lijfrente en banksparen hebben overeenkomsten, maar ook duidelijke verschillen. Het grootste voordeel van banksparen is dat de kosten veel lager zijn dan bij de verzekerde lijfrente. Je hebt vast wel gehoord van woekerpolissen, koopsompolissen en beleggingsverzekeringen- dat waren allemaal verzekeringsproducten.
In de eerste jaren van de opbouwfase van zo’n product maakte je flink verlies omdat de (hoge) kosten uit het product gehaald werden en pas op de lange termijn trok dat verlies een beetje bij.
Dit is niet het geval bij een bancaire lijfrente. Hoewel daar soms ook kosten voor gerekend worden, staan die niet in verhouding tot de kosten van lijfrenteverzekeringen. In deze blog lees je meer over de kosten van pensioen en beleggen bij Brand New Day.
In de uitkeringsfase is er ook een belangrijk verschil tussen beide vormen. Een verzekering gaat namelijk altijd uit van een kans. Bij een levensverzekering, waar een lijfrente onder valt, gaat het om de kans om wel of niet te leven op een bepaalde datum. De verzekeraar werkt hiervoor met statistieken over de levensverwachting. Om die reden kun je bij een verzekerde lijfrente kiezen voor een levenslange uitkering. Wat levenslang is weet natuurlijk niemand, daarom gebruikt de verzekeraar die statistieken. Als je 103 jaar wordt krijg je veel meer uitgekeerd dan je ingelegd hebt. Daarentegen heb je extra pech als je al na drie jaar overlijdt want dan is de rest van het bedrag voor de verzekeraar.
Bij een bancaire lijfrente kun je jouw pot geld vergelijken met het geld op een spaarrekening. Als je overlijdt gaat het geld naar de nabestaanden en dus niet naar de bank of verzekeraar. Daarentegen raakt je geld op als je heel lang leeft. Dus zowel tijdens de opbouw- als uitkeringsfase blijft het geld van jou en komt bij overlijden toe aan je nabestaanden.
Bij beide vormen van opbouw van aanvullend pensioen, dus de bancaire en verzekerde lijfrente, heb je te maken met hetzelfde belastingvoordeel.

Opbouw- en uitkeringsfase

 Ze kwamen hierboven al even voorbij, de twee fases zijn bij aanvullend pensioen: de opbouwfase en de uitkeringsfase. In de opbouwfase leg je geld in voor de opbouw van je pensioen. De inleg is aftrekbaar van de inkomstenbelasting waardoor dit heel voordelig is. In deze blog lees je hoe dat precies werkt.
In de uitkeringsfase maak je de pot langzaam leeg. Dit doe je door een periodieke uitkering ‘aan te kopen’. De uitkeringsfase is ook een nieuw product en staat helemaal los van de opbouwfase. Behalve dat de opbouwfase het bedrag bepaalt dat je beschikbaar hebt voor de uitkeringsfase.
Voor de uitkeringsfase maak je op dát moment keuzes voor de uitkering van je pot geld. Dit betekent ook dat je met jouw opgebouwde geld kunt gaan shoppen bij verschillende aanbieders, bijvoorbeeld voor een hogere rente, die het geld voor jou willen uitkeren.
De uitkeringsfase is vrijwel altijd op basis van sparen. Je kunt er ook voor kiezen het bedrag te beleggen, de vraag is alleen of je dit risico wil nemen met een bedrag waar je je oudedag mee wil doorkomen.
Je kunt er zélfs voor kiezen om op te bouwen in een bancaire lijfrente en voor de uitkering te kiezen voor een verzekeraar. Dit is een overweging als je het belangrijk vindt om gegarandeerd levenslang een uitkering te ontvangen.
In de opbouwfase wordt tegenwoordig nauwelijks meer voor een verzekerde lijfrente gekozen. De kosten zijn enorm hoog en daarnaast vervalt het geld, ook in deze fase, aan de verzekeraar als je komt te overlijden. Tenzij je daar een overlijdensrisicodekking aan koppelt, anders staan de nabestaanden met lege handen.
Banksparen is een veel overzichtelijker product. Het geld is van jou en blijft van jou of je nabestaanden.

Keuze bij de einddatum van de opbouwfase

Als de einddatum van de opbouwfase bereikt is, vaak in het jaar dat je AOW ontvangt, kun je kiezen wat je met het opgebouwde bedrag gaat doen. Je kunt kiezen om de uitkering uit te stellen, tot uiterlijk vijf jaar na het bereiken van de AOW-leeftijd, of je start om de uitkering uit laten keren.
Zowel bij uitstellen als uitkeren krijg je een gegarandeerd bedrag. Je weet vooraf precies hoeveel rente je krijgt. Als je de uitkering uitstelt weet je dus precies hoeveel geld er vrijkomt na de uitstelperiode. En als je het geld laat uitkeren weet je precies hoeveel geld je per jaar ontvangt.
Zoals ik eerder vermeldde kun je wel kiezen voor beleggen in de uitkeringsfase, maar ik betwijfel of je dat moet willen vanwege de korte periode.

Voorwaarden voor het uitstellen van de pensioenuitkering

Als de einddatum bereikt is kun je ervoor kiezen om de uitkering later in te laten gaan. Je stelt de uitkering uit. Bijvoorbeeld omdat je nog werkt of ander inkomen hebt en het geld nog niet nodig hebt. Of omdat het fiscaal gunstiger is om pas later geld te ontvangen.
Je mag de ingangsdatum uiterlijk uitstellen tot vijf jaar ná het jaar waarin je de AOW-leeftijd bereikt. Je kunt in de uitstelperiode kiezen tussen sparen en beleggen. Vanwege de korte horizon, het duurt meestal maar een paar jaar, moet je je afvragen of je het risico van beleggen wil nemen.

Uit laten keren vóór de AOW-datum

Als je het geld laat uitkeren heb je te maken met een paar keuzes en voorwaarden. Je kunt ervoor kiezen om de uitkering in te laten gaan voordat je de AOW-leeftijd hebt bereikt.
Als de uitkering ingaat voor de AOW-leeftijd moet deze extra lang duren. Namelijk 20 jaar + het aantal jaar tot de AOW-datum.

Voorbeeld

Laat je de uitkering op je 60^e ingaan, terwijl jouw AOW-leeftijd op 67 ligt? Dan moet de uitkering 20 + 7 jaar duren.

En hoe langer de uitkering duurt, hoe lager het bedrag dat je per jaar krijgt natuurlijk is. In theorie kun je met een (bancaire) lijfrente dus geld opbouwen om eerder te kunnen stoppen met werken. In de praktijk is dit een stuk lastiger door de extra lange uitkeringsduur en het lagere bedrag per jaar dat je daardoor ontvangt..

Let op: verzekerde lijfrentes kun je alleen in laten gaan als de einddatum, die je bij het afsluiten van het product ingesteld hebt, bereikt is. Je moet dan dus al bij het starten van de opbouwfase de keuze hebben gemaakt om dit product voor de AOW-leeftijd uit te laten keren.
Bij Brand New Day,kun je je bancaire lijfrente altijd eerder in laten gaan. Stel dat je als einddatum leeftijd 68 ingesteld hebt, dan kun je je lijfrente toch op je 62^e in laten gaan.

Uit laten keren ná de AOW-datum

Laat je het geld na de AOW-datum uitkeren? Dan duurt de uitkering minimaal vijf en maximaal dertig jaar.
Als de uitkering minimaal 20 jaar duurt zijn er geen beperkingen. Kies je voor een kortere uitkeringsduur, dan mag de uitkering maximaal 24.168 euro (bedrag geldt voor 2023, wordt jaarlijks aangepast) per jaar bedragen. Is jouw uitkering hoger dan 24.168 euro per jaar? Dan kun je de uitkeringsperiode verlengen zodat je alsnog onder de 24.168 euro per jaar komt.

Voorbeeld

Er komt 150.000 euro vrij en je wil dat geld in een zo kort mogelijke periode ontvangen. Als je 150.000 deelt over 5 jaar ontvang je 30.000* euro per jaar, dus meer dan het maximum voor een korte uitkering. Verleng je de looptijd naar 7 jaar dan is de uitkering 21.428 euro per jaar en valt dus onder het maximum.
De uitkering hoeft overigens niet in hele jaren plaats te vinden. Het kan op de maand nauwkeurig uitgerekend worden wanneer je onder het maximale bedrag komt. De uitkering zou dan bijvoorbeeld 6 jaar en drie maanden kunnen duren.

* je ontvangt in werkelijkheid een hoger bedrag in verband met de rente. Om het overzichtelijk te houden heb ik dat niet meegenomen in dit voorbeeld.

Let op: alle keuzes rondom de uitkeringsfase maak je pas op het moment dat dit aan de orde is. Gelukkig hoef je dit dus nog niet precies te weten als je start met de opbouwfase. Dat is heel prettig omdat dat moment vaak nog ver in de toekomst ligt en je simpelweg niet weet wat het leven precies voor jou in petto heeft tegen die tijd.

Dit gebeurt er met je geld bij overlijden

Overlijd je voordat het geld op is? Dan valt het restant in de erfenis. Omdat je fiscaal voordeel hebt ontvangen bij de opbouw van dit potje moet er nog belasting betaald worden over de uitkering, ook als de uitkering bij jouw nabestaanden plaatsvindt. Ook nabestaanden ontvangen dit geld in principe als periodieke uitkering en dus niet in één keer. De voorwaarden hiervan verschillen per leeftijd van de ontvanger. In deze blog lees je precies hoe dat zit.

Welke aanbieder kies je?

In de uitkeringsfase zou ik zeker gaan shoppen om te kijken waar je de interessantste voorwaarden krijgt. Zelf ben ik bezig met de opbouwfase en dat doe ik bij Brand New Day. Ik heb gekozen om te beleggen voor mijn pensioen en dat is iets dat iedereen zou moeten overwegen die nog meer dan tien jaar de tijd heeft tot zijn of haar pensioen. In deze blog ga ik dieper in op de overwegingen tussen sparen en beleggen.
Brand New Day heeft een aantal grote pluspunten als het gaat om pensioenopbouw. Vrij uniek zijn de automatische risico-afbouw en automatisch herbalanceren. Ook werkt Brand New Day met risicoprofielen waardoor je niet zelf hoeft te puzzelen of je liever in fonds A of in fonds B wil inleggen. De beleggingsexperts van Brand New Day hebben al een goede mix van beleggingsfondsen, ingedeeld in profielen. Wat ik erg prettig vind want zij kunnen dat beter dan ik.
Daarnaast zijn de kosten schappelijk en kun je alles automatiseren. Je maakt de keuze bij de start van het product en als je er niet meer naar om wil kijken dan hoeft dat ook niet.
Je kunt kiezen voor automatische incasso of je maakt zelf geld over naar je persoonlijke IBAN-rekeningnummer bij Brand New Day. Geld dat je op jouw IBAN ontvangt wordt automatisch belegd.

Disclaimer

Dit artikel is geschreven in samenwerking met Brand New Day. Uiteraard is de inhoud 100% Financequeen. Als je via een linkje in dit artikel een rekening opent bij Brand New Day ontvangt Financequeen een vergoeding, hier heb jij natuurlijk geen nadeel van.
Beleg alleen met geld dat je langere tijd kunt missen en als het past bij je persoonlijke situatie!